Op zoek naar Beschuitje

door Michiel Hegener

Het samenstellen van Woolloomooloo – De eerste 50 jaar voerde de auteurs door een woud van verhalen en geruchten, van feiten en verzinsels. Sommige berichten die ons bereikten waren te mooi om te checken, bijvoorbeeld dat David Bowie ooit de toegang was geweigerd of de vage herinnering van sommigen dat het de Dalai Lama wel eens was gelukt zonder pasje binnen te komen. Ook waren er verhalen die wel om verder onderzoek vroegen omdat we maar een klein deel hoorden en vermoedden dat het ongehoorde deel minstens zo interessant was.

Eind 2018, toen het boek nog in de startblokken stond, vertelde mijn oud-huisgenoot  Alexander Steensma, over zijn tijd als hoofdbarkeeper en dj begin jaren 80, dat er toen een zeer vaste gast was, iedere avond was hij ter Woo, van wie weinig meer bekend was dan dat hij Beschuitje heette en dat hij onder het roepen van jaaaaaaaa!!! de dansvloer op placht te stormen als er een bovengemiddeld goed nummer werd opgezet. Aan mij als auteur van het hoofdstuk over De Woo experience de taak om hem te traceren. Stap één was natuurlijk om onder oud barkeepers en dj’s  het bericht uit te zetten dat we Woo-habitué Beschuitje zochten. Kende iemand die naam?

Al spoedig druppelden er berichten binnen. Zeker, Beschuitje! Een lange, ranke man in een wit overhemd – in sommige versies die ons bereikten droeg hij liefst een wit overhemd zonder mouwen. En hij heette zo, voor wie zich dat afvroeg, omdat hij het geld dat nodig was om bier te kopen bij zich had in een beschuitblik. Logisch.  Zoals Eric Ornek mailde: ‘Paulus heet beschuitje omdat hij altijd een klein beschuitblikje bij zich droeg waarin hij zijn geld bewaarde. Dat had je toen nog.’

Het meest gedetailleerde bericht kwam van John Gabriëlse die op 25 januari 2019 aan de redactie mailde:

Ik heb in de periode 1984-1986 het boek ‘Als stormend weer’ ontvangen van Paulus (achternaam onbekend). Paulus was in die jaren een van de opvallende figuren op de apenrotsen. Een lange, slanke man, die elke avond aanwezig was en op de apenrots stond naast het meubel of dansend op de dansvloer. Paulus ging standaard gekleed in een wit mannenhemd zonder mouwen en een leren Jack. Paulus zag er goed uit en had veel vriendinnen en verloren liefdes. Over die liefdes en andere zaken heeft hij een gedichtenbundel uitgegeven. Hierbij treffen jullie een aantal foto’s van die bundel.

Beschuitje heette dus Paulus en we hadden een boektitel. Het net sloot zich, althans dat dachten we. Maar bol.com meldde weinig meer dan dat Paulus inderdaad Als stormend weer had geschreven: 80 pagina’s, EAN code 9789094002046, bindwijze overig.

Nuttiger was dat een van de pagina’s die John Gabriëlse had meegestuurd een handgeschreven colofon toonde waarin de uitgever werd genoemd, GRAB in Schagen. Dat gaf geen Google-hits, maar zo snel gaven we niet op: Wolter Wefers Bettink, chef productie van het gedenkboek en mede-redactielid, stuurde aan een bekende uit de boekenwereld diezelfde dag nog deze mail:

Beste Eefke,

Zoals ik je misschien wel eens heb verteld ben ik, samen met een aantal gelijkgezinden, bezig een boek te maken ter ere van het 50-jarig bestaan van Woolloomooloo (in januari 2020), de Utrechtse discotheek waar ik in de jaren 70 plaatjes draaide.Wij zijn op zoek naar bijzondere verhalen en vanavond ontving ik een mooi verhaal over een trouwe bezoeker uit de jaren 80 van wie alleen bekend is dat hij Paulus heette en een dichtbundel heeft geschreven (‘Als stormend weer’) die in 1984 is uitgegeven bij een niet meer bestaande uitgeverij GRAB uit Schagen. Het literatuurplein van de KB heeft de bundel opgenomen maar heeft geen informatie over de uitgeverij.Weet jij nog een weggetje om informatie over deze uitgeverij te vinden? In de bundel staat dat de naam van de dichter bekend is bij de uitgeverij en we willen hem graag interviewen als we hem kunnen vinden en hij nog leeft natuurlijk (het is een nogal melancholische bundel).


Het leidde tot niets. Maar vier maanden later, 1 juni 2019 om 19:04, kregen we opnieuw een interessante mail, nu van Joost Flamand:

Paulus had – als-ie er echt zin in had – de neiging zijn leren jasje en T-shirt uit te trekken en dan in een heel vaag hemdje verder te swingen, zo hard dat het zweet van zijn staart spatte. Hij kon dan ook intens blij over de rand van het meubel kijken. Liefst wat ruiger werk als ik me goed herinner – she sells sanctuary van de Cult, of love like blood van Killing Joke. Zoiets. De barploeg had doorgaans een pesthekel aan hem. Mij altijd ontgaan waarom. Net als ik zijn bijnaam Beschuitje nooit heb begrepen. Stond volgens mij wel ergens in het hout van het meubel gekrast.

Om 19:57 volgde Jan Willem Katwijk:

Paulus is zelf nog gaan draaien in de danszaak naast de Jacobikerk aan de Rozenstraat in café Flitz. Ik ben geen groupie en heb hem daar gelaten.

Interessant, maar toch waren het doodlopende wegen, de ware identiteit van Beschuitje zou nog zes weken een mysterie blijven.

Wel hadden we een foto van de Woo-marathon van 1979 waarop Beschuitje/Paulus met geheven glas voor PhRM stond.

Na de Woo Marathon in 1979. Staand, met wit overhemd, Paulus van Gent alias Beschuitje, naast hem staat hoofdbarkeeper en dj Jan Westerman. Onder Jan Westerman zit Tim van Vooren, net als Paulus van Gent lid van Veritas. De twee Veritijnen maakten samen een reportage over de Marathon: Paulus deed interviews met een cassetterecorder, Tim maakte foto’s. Het verslag werd deels uitgewerkt, het weekblad Nieuwe Revue was geïnteresseerd maar de definitieve uitwerking kwam er niet van en publicatie bleef uit. Tweede van rechts zittend is de kroegbaas van café Het Pandje, Cor Netto.

Voormalig dj Pieter Brouwer reageerde daarop met:

inderdaad, paulus glunderend met ‘n zweetdruppel aan z’n neus! hij leek ‘n beetje op paul king trouwens.

Waarop Wolter terugmailde:

On 1 Jun, 2019, at 14:44, Wolter WB <wooloo@wefersbettink.com> wrote:
[…]. Bedoel je met Paulus: ‘Beschuitje’?
Hij was een legendarische vaste bezoeker in de tachtiger jaren.
Weet jij – of iemand anders – wat er van hem is geworden?
Van John Gabrielse kregen we zijn dichtbundel ‘Als stormend weer’ uit 1984, maar verder ontbreekt ieder spoor.

Groet,
Wolter

Zes weken bleef het stil, totdat Brouwer weer in de lucht kwam:

Van: pieter brouwer <pieterbrouwer@chello.nl>
Verzonden: Friday, July 12, 2019 11:32:52 PM
Aan: Wolter WB
Onderwerp: paulus van gent (@paulusvangent) / Twitter

hallo wolter,
paulus ‘beschuitje’ was al eerder de revue gepasseerd. nu woonde de vriendin van mijn zus vroeger in t zelfde studentenhuis als hij en een van haar oude huisgenoten wist zijn naam nog. bijgaand zijn twitter account.
https://mobile.twitter.com/paulusvangent

Bingo! Paulus van Gent dus. Hij bleek ook op FaceBook te zitten, met veel berichten over Utrecht en YouTube-links naar pop en andere muziek die het onwaarschijnlijk maakten dat het om een andere Paulus van Gent ging.

Daags na het bericht van Pieter Brouwer stuurde ik Paulus een FaceBook mail …

… en schreef vervolgens aan Wolter:

Heb je hem al getwitterd? Want mijn FB-mail ziet hij misschien niet omdat hij en ik geen FB vrienden zijn. Dat komt dan in een separate map waar de meesten nooit in kijken. Ik kan hem ook Twitteren.

Dat laatste gebeurde diezelfde dag:

https://pbs.twimg.com/profile_images/1719755179/GL_9_mei_2009_012-ii_bigger.jpg

En jawel, 224 dagen later, op 22 februari 2020 om 14:25 uur, kwam het verlossende antwoord per email:

hoi Michiel,
Dit klopt als een Pluis op de ouwe Apenrots.
1978/1979 was mijn jaar van binnenkomst.
Nogal wat meegemaakt aldaar.
Ik zag je twitterbericht vandaag pas.
Boek zal inmiddels al wel af zijn.
Ik trek maar een zaterdagmiddagpilsbiertje open die oude tijden.

Tot mogelijke reactiegroet,

Paulus van Gent

Beschuitje was alive and well en dronk nog altijd bier! Het slechte nieuws was dat hij zich 24 dagen na de verschijning van het boek meldde. Zelfs voor een uitnodiging voor de presentatie op PhRM was het te laat. Dat er ook nog een reactie per Twitter volgde hielp weinig.

https://pbs.twimg.com/profile_images/789467399590408192/J3LQhXpJ_bigger.jpg

In het gedenkboek staat daarom maar weinig, maar zodra het contact was gelegd kwamen er al snel berichten.

Op 22 februari om 17:06 mailde Beschuitje:

Hoi Michiel,
Leuk toch.
Bedankt voor je bijzonder spoedige reactie.
Beschuitjeverhaal klopt een beetje.
Even vertellen: ‘Eind jaren ‘70 gaven dj. Niels Walch en dit persoontje mekaar gewoon een oppervlakkige zoen; op de marathon, veel volgehouden, duurde lang zo’n marathon, wel 36 uur.
Hij had zich niet geschoren en toen prikkelde die prille baard.
Hij sprak daarna, dat hij dat vroeger ook had meegemaakt;
zijn opa gaf ‘m wel eens zoen, die prikte en dan zei hij ongeveer tegen hem:
‘Dat is een beschuitje.’
Vandaar mijn bijnaam in de Woo, toentertijd.
Grappig, dat ik ook geïnterviewd ben.
Vandaar dit geheel, vrijblijvend naschrift.
Ja, Jan Westerman, die herinner me nog wel degelijk.
Hij was een puike Bal-dj.
Ikje bleek zijn gastende wederstrever.
Prachtige foto-opname!
Moge hij levend en wel zijn.
Doe hem de vrolijke groeten van me.
Dat schrijfselboek van me, Als stormend weer.
Ikje wou geen rechten meer studeren, vond zelf dat ik daartoe niet geschikt was; ik was al die tijd zoekende.
Wat dan wel?
Schrijven vond ik altijd al leuk om te doen.
Daar ben ik toen gewoon op grotere schaal mee gaan beginnen.
Nog wel ‘n tijdje de podiumdichter uitgehangen.
Ging best goed.
Kwam die ‘Garagedichters’ tegen op het podium.
Leuk.
Gebeurde te veel waar ik geen vat op had.
Van het een kwam het ander.
Tia en enige hartfalens later:
Ik ben er nog
Nee, ik schrijf nauwelijks meer,
is wel af zo.
Toch, Lucas 24
Nog ‘n keer ‘n pilsbiertje doen,
den vrolijken groeten,
Paulus van Gent

Waarop 49 minuten later deze aanvulling volgde:

Groetjes aan Ben, Fred, Piet, grote broer van Piet, vrouw van Fred, Cor, grote schoonmaak Piet en zijn heule ploeg. Zowie (het oudste kind van Fred, die donders best goed die ene hakkenbar kon dansen), niet te vergeten Ruben, daar bij de garderobe. Grote groeten voor Richard, Ricardo, de zanger van het levenslied, ach en vanzelve voor al die mooie tappende jonge mannen achter de bar en de djs. Vooral die mooie dansende jonge dames.

Dankuwelbeleefd,

Paulus

Dat Paulus/Beschuitje het niet altijd makkelijk had gehad in de Woolloomooloo stond duidelijk tussen de regels van zijn mails en soms ook erin:

ik was in al die tijd zoekende,
Wat dan wel?
Schrijven vond ik altijd al leuk om te doen.
[…]
Gebeurde te veel waar ik geen vat op had.
Van het een kwam het ander.

Dat beeld werd nog eens versterkt bij het lezen van zijn werk, bijvoorbeeld in dit fragment uit zijn gedicht ‘Ik ben de nacht ingedoken’:

ik verdoof mijn zielepijn
met muziek, drank en vrijen
mensensteun is onontbeerlijk
sommige gevoelens worden minder hevig
ten dele vrijwillig
als een laatste wanhopige en hopige poging om te overleven
na het slapen opstaand

Dat Paulus het soms moeilijk had bleek ook bij interviews met Woo-personeel van eind jaren 90 voor Wooloomooloo – De eerste 50 jaar. Want toen – twee decennia na zijn debuut tussen de Apenrotsen en het dj-meubel, oftewel op de dansvloer – was Paulus van Gent nog steeds actief in de Woo, zij het soms net niet actief genoeg om zelf thuis te komen.

Uit een interview dat Wolter Wefers Bettink deed met twee dj’s uit die tijd:

Wefers Bettink: waren er in jullie tijd bekende Nederlanders die in de Woo kwamen?

Piet Heijn Schouten: Paulus, een halve zwerver, die riep altijd: ik ben je wijf niet.

Jasper Goossen: Paulus was in onze tijd wel het ergste. In mijn PC tijd hebben we hem met Fred vaak moeten thuis brengen. Een keer hebben we hem [in een] vuilcontainer over het Janskerkhof gereden en vervolgens achterin Fred’s busje gelegd. En naar huis gebracht. Vlak na mijn PC jaar [2000-2001], toen ging het echt niet goed met hem [hij zat] helemaal in zichzelf. Hij was onschuldig, maar wel aanwezig, aan het schelden, tieren, ging aan het eind een beetje dansen.

Maar waarom zouden we het laatste woord niet aan Paulus zelf geven?! Een interview afspraak was snel gemaakt en ruim een uur deed hij zijn eigen verhaal, over zijn 32 jaar in de Woolloomooloo.

Maar helaas – het maakte allemaal teveel los, na wekenlang dubben besloot Beschuitje dat het uitgewerkte interview niet gepubliceerd mocht worden. Waarvan acte.